Hôm nay, ngoài trời mưa xuân bay bay, nhưng không khí lạc quan và chứa nhiều hy vọng lắm

Ngày thơ Việt Nam là một ngày mà Hà Nội có mưa, buổi trưa tôi vào Văn Miếu nghe đọc thơ, tôi nhận thấy trong số người ngồi nghe đọc thơ có mấy nữ cựu chiến binh mặc bộ quần áo sĩ quan đời mới,đứng xem biểu diễn và nghe thơ một lúc, tôi ra ngoài,ở đó bất chợt tôi gặp một người đàn ôn mặc bộ lễ phục quân đội kiểu cũ, ngực đeo nhiều huân chương, đứng nói chuyện với bác ấy một lúc tôi được biết rằng:
– Trước bác ấy đang dậy học ở trường Trung cao cơ điện rồi đi bộ đội vào chiến trường, sau đó ra quân về dây học tiếp, là người yêu thơ và yêu mến quân đội, nhân ngày thơ bác ấy mặc bộ quần áo lễ phục quân đội đã cũ, ngực đeo huy chương để đi dự.
Chuyện trò xong tôi chào bác ấy ra về.
Đâu đây
Ngoài đường ấy, dường như còn văng vẳng những tứ thơ đã được nghe và được xem trong Văn Miếu, nhớ đến hình ảnh bác già mặc lễ phục sĩ quan , mấy cô cựu sĩ quan còn trẻ hơn mình ngước mắt lên trời khi các cháu gái mặc áo đỏ cầm bóng bay đỏ thả thơ.
Tôi nhoẻn miệng cười:
– Ngoài ngày 22/12, ngày 30/4 chúng tôi còn một ngày có thể mặc bộ quần áo sĩ quan quân đội nữa, ấy là ngày rằm tháng giêng và mặc bộ quần áo đó trong ngày thơ Việt Nam
Ngoài trời, mưa xuân bay bay, nhưng không khí lạc quan và chứa nhiều hy vọng lắm.

LẠI VIẾT TRONG MỘT NGÀY NẮNG Ở BÊN KIA SÔNG HỒNG.

Nay lại sang Khoái Châu làm việc, quá trưa về, đi trên con đường quen,nhớ:Hôm nọ chú em ở Quân khu 9 đưa vợ về ăn giỗ, cũng là về thăm mẹ chú ấy sau xuân, mới đèo bác giáo người Nam Định sang nhà chú ấy chơi, sau tết làm một chuyến sang sông đi du xuân với bác ấy, chứ vợ chồng bác ấy sau khi hưu,mấy đứa con nó trói chân trói tay vợ chồng bác ấy bằng cách vứt đứa cháu cho ông bà trông và đưa đi học ( Phì cười khi tay đồng hao nó ví con người ta cứ nhận xong sổ hưu là thành chó giữ nhà cho con cho cháu cả một lượt- Thằng ấy nói thật nhưng ví đểu quá.) Lúc đèo bác ấy đi từ bến đò Phương Trù đến dốc kênh Liên Khê, chỉ xuống phía tay phải bảo bác ấy:
– Dưới kia là đền Ngự Dội thờ Chử Đồng Tử và công chúa Tiên Dung đấy, Ngự Dội có nghĩa là nơi vua chúa tắm, theo truyện cổ tích thì chỗ ấy bọn hầu nữ nó quây màn cho công chúa Tiên Dung tắm, đúng chỗ Chử Đồng Tử chả có mảnh khố nào vùi cát để cho đỡ ngượng ( xưa nó cũng biết xấu hổ, chứ giờ nó cởi ra chụp bảo đấy là nghệ thuật khỏa thân, hay vì môi trường gì đó)Bác ấy nghe bảo:
– Nghe chuyện rồi, để khi khác, chắc bác ấy nóng ruột muốn đến gặp chú em quen nên mới không con cà con kê.
Lúc ấy mới nói lại với bác ấy:
– Em vào đấy mấy lần rồi, lại còn xem người ta tế lễ rước kiệu nữa hay ra phết, nay không vào nao em chụp ảnh viết mấy chữ giới thiệu với anh ( Năm ngoái cũng viết rồi đấy có cái tít ” Chả có tiền cũng không có rước kiệu và nhờn môi đâu nhỉ?”Rồi anh em đèo nhau đi, cũng là ăn cỗ đám giỗ, đến muộn á, chắc chú em Quân khu 9 kia nó xơi hết miếng ngon, mất công lặn lội từ Đuôi Cá sang.Mấy hôm sau mưa gió, lại lên mạn ngược nên chưa có điều kiện chụp mấy cái ảnh giới thiệu đền Ngự Dội như hôm nọ đã hứa với bác ấy.Sáng nay đi đò, gặp đứa lái đò mới hỏi:
– Thế sang tháng 2 đã rước kiệu chưa?
Nó trả nhời:
– Hôm nọ chả dặn ông rồi a? Mồng 10/2 âm, năm nay giời đẹp vui ra phết.
Góp chuyện với nó:
– Ừ năm ngoái mưa bẩn, mọi người còn phải đi ủng nữa kia Đứa lái đò nghe đến đấy cười, chả nói gì nữaNẫy đi trên đê, đi một tẹo lại chụp ảnh, dưới kia là Vực Mạn Xuyên, có ngôi chùa với mấy lá cờ ngũ sắc họ còn chưa cất đi sau ngày hội, rẽ xuống đền Ngự Dội, ngôi đền nằm bên phải đường ra bến đò Năm Mẫu đằng sau đền là hai cây gạo đỏ ối, xa xa là ống khói của nhà máy gạch mới dựng lên mấy năm nay ( Bên Hưng Yên từ bến đò Phương Trù đến Vườn Chuối ven sông có rất nhiều nhà máy gạch) đi tý nữa đứng lại lấy cái máy ảnh chụp vào trong ngôi đền:
– Buổi trưa người ta đóng cửa, sau cánh cửa ấy là ban thờ Chử Đồng Tử và công chúa Tiên Dung ( Ở đây họ thờ ba người Chử Đồng Từ và hai bà vợ là Công chúa Tiên Dung và Công chúa Tây Sa) phía xa sau cái cột cờ là một cái giếng ( Giờ như cái ao đã cạn nước) xung quanh là cây si mọc um tùm, dân ở đây họ bảo chỗ đấy là cái giếng để bọn hầu gái múc nước tắm cho Tiên Dung.
Đứng ngó một lúc rồi đi.Ra đến bến đò, bờ sông thấy mấy người phụ nữ mang chiếu, quần áo mặc hôm lễ đền rước kiệu ra giặt, thấy họ cười cười nói nói mới hỏi:
– Qua lễ vui không hở các chị?Nghe họ trả lời vui lắm. Ngắm họ giặt giũ, cười cười nói nói, nhớ đến cái tích câu chuyện Chử Đồng Tử, Tiên Dung tự dưng có ý nghĩ giống như một bộ phim quay trước mắt :
– Quen một tay trung tá Tổng cục hậu cần (người Hoa Thành, Yên Thành) thi thoảng thấy nó khoe ảnh cởi trần bơi trên sông Hồng,bây giờ nhỉ, nếu bỗng dưng mấy mẹ giặt chăn chiếu kia mà giẫm phải nó chả mặc gì nằm vùi dưới cát nhỉ?, cứ theo truyện xưa thì sẽ là vợ nó hết, rồi bật cười vì sự liên tưởng giữa chuyện xưa với hiện tại của mình.Đò cập bến, lên bờ, vừa đi vừa bảo:
– Về đến nhà phải ghi ra ngay, không thì quên cụ nó mất.

Hà Nội 28 độ nhiều mây.

Tháng tư ngày mồng 1 là một ngày chớm hè, theo ngày tiết thì mấy hôm nữa là tiết thanh minh ( là ngày ở quê tôi, mọi nhà ra nghĩa trang tảo mộ thắp hương cho người đã khuất)
Hôm nay tôi quyết định đi ra phố, chả phải thăm thú gì mà là đi khám sức khỏe định kỳ ( Có cái bảo hiểm y tế , năm đôi lần đi khám cho nó đỡ phí).
Ngoài phố vào ngày nắng vui đáo để, thay vào tiếng chim hót vượn hú mà tôi hay nghe được vào những sớm ở miền biên viễn là tiếng còi ô tô, tiếng nẹt bô xe máy, tiếng loa đài được treo trên những cái cột điện ( Và cả gầm cầu vượt trên cao chỗ ngã tư Khuất Duy Tiến- Nguyễn Xiển-Nguyễn Trãi)
Tôi nhận thấy trên đường Nguyễn Trãi nối từ Hà Đông ra đến gần Ngã Tư Sở hàng xà cừ bên trái đường đã được người ta chặt hế và trải nhựa lên để làm đường đi rồi, chỗ đó đường cũng thoáng hơn. Tôi đọc ở đâu đó mấy đứa làm Dự án đường sắt trên cao nó bảo cái hàng cây xà cừ ấy chả ảnh hưởng gì đến việc làm đường sắt cả, cơ mà chỉ những ai thường xuyên đi con đường đấy mới biết rằng:
– Chúng nó nói thế để cho báo chí họ nghe và tránh tội thôi chứ đằng kia chỗ mấy cây xà cừ mọc ấy, mấy đứa làm đường sắttrên cao nó quây tôn, làm lô cốt hết rồi, đúng chỗ xà cừ mọc là một hàng giáo chống bằng sắt, chỉ có ai thường đi đoạn đường này mới biết, chui qua cái lỗ giáo chống ấy là một chuyện mạo hiểm, hôm thì sắt rơi chết người, hôm thì đang đổ bê tông sập giáo, giờ tầm đi đến chỗ này xe máy, ô tô, xe đạp chờ nhau nhích từng cm, chặt hàng cây xà cừ vừa có chỗ cho chúng nó kê giáo, lại vừa rộng đường cho người lưu thông trên đường xem ra nhiều người ít biết đến điều này.
Tôi cũng thấy :
– Trên vỉa hè chưa rộng lắm được lát gạch block ven con đường tôi đang đi , người ta cũng trồng thêm một số cây, những cây đó được quấn một lớp lưới ni lông mầu đen,họ đóng cái chạc để cây mới trồng chưa bén rễ không bị đổ,Tôi lại gần, ngó cái lá cây:
– Cũng chả biết đó là cây Vàng Tâm hay là Mỡ ?
Nọ.
Tôi xem trên mạng, thấy họ làm thơ , viết văn phản đối Hà Nội chặt cây, tôi chỉ đọc thôi chứ chả biết thế nào, mà bàn ra tán vào.Nhà cũ của tôi có hai cây xà cừ nhiều năm tuổi, vì nhà cũ hướng chính tây nên bóng mát của hai cái cây đó giúp gia đình tôi qua được cái ngột ngạt của mùa hè, vàomột đêm Hà Nội có mưa đá, sáng dậy tôi thấy hẳn một cái cành cây to bị gãy xuống một đầu chúc xuống đất, một đầu dựa lên ban công tầng 2 nhà tôi ( Cũng may nếu nhà tôi mái ngói thì sập mất rồi) những mùa mưa sau, cứ khi không có ai ở nhà là tôi lại lên sân thượng len lén chặt các cành cây khác có nguy cơ đổ vào nhà tôi và hàng xóm khi mưa gió ( Len lén là vì cây mọc trên đất của cơ quan bên cạnh,mà tôi không có quyền sang đó để chặt)
Tôi kể chuyện nhà tôi ra,cũng để nói với ai đó rằng:
– Thì có cái cây cần phải chặt chứ?
Khám bệnh xong, tôi ra vườn hoa cạnh bệnh viện, để ăn sáng, vườn hoa này nguyên là đất của hợp tác xã thảm len Đống Đa ( Trước như mượn đất của nhà thờ Nam Đồng) có một thời kỳ chuyển đổi , họ định xây Chung cư thương mại, hay biệt thự gì đó, thế là có tranh chấp đất đai.
Cuối cùng thành phố quyết định sử dụng khu đất ấy làm vườn hoa ( là chỗ tôi bách bộ và ăn sáng sau khi lấy máu xét nghiệm bây giờ.)
Xong đâu đấy tôi quay về, đi trên con đường cũ,ngó cái chỗ gốc cây xà cừ xưa đã bị chặt ( Gần cửa hàng tạp hóa của cô bạn cùng lớp 10 với tôi) nơi ấy, xưa nữa là đường tàu điện chạy tuyến Hà Đông- Quốc Tử Giám, nhớ đến chuyện phản đối chặt cây, chuyện nguồn gốc hình thành một cái công viên xanh xanh gần bệnh viện tôi khám bệnh.
Tôi tự bảo:
– Cũng may chính quyền họ đã nhận thấy phản ứng của dân để dừng lại chuyện chặt cây, chứ cứ kéo đến giờ thì không biết thế nào? Người ngay thì không dám nói, chứ khối đứa nhân cơ hội này đục nước béo cò.
Cũng trên con đường có đường sắt trên cao đang xây dựng ấy về nhà, tôi thấy ven đường có nhiều người bán hoa loa kèn ( Họ bảo hoa ấy chỉ nở vào tháng tư dương lịch)
– Thế là sắp đến 30/4 rồi, sẽ có diễu binh, pháo hoa, và hoa gạo chùa Thầy nữa
Hôm nay ngày 1/4 cái điện thoại trong túi tôi nó báo:
– Hà Nội 28 độ nhiều mây, cảm thấy thích.

SA PA – MỘT THOÁNG QUAY TRỞ LẠI.

Ngồi trên xe từ Lao Cai vào Sa Pa trên con đường quốc lộ 4 D vừa ngó qua cửa kính tôi vừa nhớ đến những câu chuyện tôi viết đã lâu về Sa Pa về một bài hát nhạc sĩ Vĩnh Cát về vùng này ,nhớ lại ngày mới tốt nghiệp Học viện Kỹ thuật Quân Sự, một người quen với bạn bố tôi làm việc ở Bộ Quốc Phòng sau khi nhờ xem danh sách ở dưới gửi lên nói với chú ấy:
– Con của bạn anh được nhà trường đề nghị cử đi nhận công tác tại quân khu 2 theo chỉ tiêu của Bộ đưa xuống.
Quốc lộ 4D này so với ngày ấy về bề rộng vẫn thế, khác chăng là nhẵn hơn
Tôi quay sang hỏi người bên cạnh, một kỹ sư trẻ sinh năm 1977.
– Cậu biết gì về Sa Pa?
Tôi được nghe trả lời:
– Dạ không biết được nhiều vì chưa đi lần nào, hồi đi học người ta dậy trong môn địa lý là Sa Pa có đỉnh Phan Xi Păng cao nhất nước
Người lái xe nghe câu chuyện của hai người rồi góp vào:
– Em đi Sa Pa mấy lần, Công ty em đã trúng thầu làm cáp treo lên đỉnh Phan Xi Păng, đã đi xem địa hình rồi, nhưng vì họ yêu cầu thời gian gấp quá nên bỏ
Nghe cậu lái xe kể chuyện tôi thêm vào:
– Hôm trước tôi cũng đọc ở đâu đó, trên đó họ phá đá nổ mìn để làm mặt bằng, nghe đâu lấp cả đường mòn của dân thường lên đỉnh núi
Sau đó cả hai người đều im lặng,còn tôi cứ suy tư với những ký ức không đầu không cuối của riêng mình.
——–
Sa Pa hôm chúng tôi đến là một ngày có mưa phùn và lạnh, trước khi đi ăn cơm trưa chúng tôi đi một vòng quanh thị trấn,ngắm nghía đường phố và con người hiện tại, tôi cảm nhận có một cái gì xô bồ, ồn ào giống một bến xe ô tô, một ga tàu hỏa, một cái chợ đông người hơn là một Sa Pa yên tĩnh mà tôi đã từng biết, tự dưng tôi hỏi với mình:
– Người ta đến Sa Pa bây giờ để làm gì nhỉ?
Rồi tôi cũng tự trả lời:
– Có nhẽ cũng giống người miền nam lần đầu ra bắc, ra hồ Hoàn Kiếm vào nhà hàng Thủy Tạ cái đã ( vào đấy rồi mới chứng tỏ mình đã ra Hà Nội)
Rồi cũng đến lúc đói bụng, chúng tôi tìm một nhà hàng ngồi ăn cơm, vừa ăn tôi vừa có cảm giác hình như mình đang ngồi ăn cỗ cưới ở đâu đó, rồi tôi tự an ủi mình
– Giờ nước mình có gần trăm triệu dân đông gấp ba lần hồi mới giải phóng, chỗ du lịch từ xưa đến giờ cũng chỉ có thế, đông là phải
Chiều trước khi quay trở lại Lao Cai làm việc, tôi lại đi một vòng quanh thị trấn, vừa đi tôi vừa nhớ đến câu chuyện ” Lặng lẽ Sa Pa” của Thành Long viết năm 1970, tôi nhớ đến hai người trong câu chuyện đó, một cô kỹ sư nông nghiệp mới tốt nghiệp đại học, một anh kỹ sư nha khí tượng ( Thời đấy ta có phong trào Thanh niên ba sẵn sàng, Phụ nữ ba đảm đang) tôi cứ hỏi mình:
– Không biết nhà văn ấy viết câu chuyện ấy dựa trên những nhân vật có thật như tôi thường viết không hay là hư cấu?
Lướt qua trạm khí tượng Sa Pa mà trong sương mù vẫn còn thấy bóng của nhà thờ đá Sa Pa, nhớ đến ảnh đôi trai gái chụp ảnh cho nhau vừa nhìn thấy ban nãy tôi thở dài:
– Không biết đôi trai gái trong chuyện ấy có lấy nhau không nhỉ?
Rồi tôi cười
– Cơ mà cái ông Thành Long nọ với cái kết câu chuyện để cho họ lấy nhau thì còn gì là hay nữa?
Thế là tôi định bụng, sẽ biên chuyện ” Sa Pa, một thoáng quay trở lại” với một câu hỏi để mong được ai đó biết mà trả lời tôi rằng:
– Vậy thì cuối cùng cái cô kỹ sư nông nghiệp với cậu kỹ sư khí tượng trong câu chuyện nọ, có gặp lại nhau và kết thành đôi lứa hay không?